Қазақстанда көз патологиясына қарайтын ешкім жоқ

Қазақстанда көз патологиясына қарайтын ешкім жоқ

Медициналық мекемелерде офтальмологиялық скрининг жүргізу үшін мамандар тапшылығы байқалады.

Елімізде медицина кадрларының тапшылық мәселесі барлық бейінді бағыттар бойынша байқалуда. 2020 жылы денсаулық сақтау жүйесіне 4000-нан астам дәрігер мен 8,5 мыңға жуық орта буын медицина қызметкерлері жеткізілмеген. Оның ішінде медициналық мекемелер офтальмолог-мамандармен толық жабдықталмаған. Мысалы, тек Нұр-Сұлтан бойынша 2019 жылы тапшылық 65%-ды құрады.

Ауру статистикасы көңіл көншітпейді. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, 2018 жылы тек көз патологиясы бар 56 мың адам тіркелген. Олардың қатарына көру қабілетін нашарлататын басқа аурулары бар адамдар кірмейді.

Балалар омбудсмені Аружан Саин БАҚ-қа берген сұхбатында медициналық мекемелер аудиологиялық және офтальмологиялық скринингке арналған жабдықпен тек 30%-ға жабдықталғанын хабарлады. Сонымен қатар, оның айтуынша, ФОМС бұл қызметтерді толық көлемде төлейді. Медициналық мекемелер мамандар мен жабдықтар болмаған кезде, скринингтерді қалай жүргізеді - мәне, бұл мәселе.

Елде офтальмологқа оқу қанша тұрады

Офтальмологты, өте тар маманды дайындау үшін жылдар мен миллиондаған теңге қажет.

"С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті" КЕАҚ 2020-2021 оқу жылына арналған прейскурантқа сәйкес  – "Жалпы медицина" мамандығы бойынша оқу ақысы - 1 016 400 теңге..

Интернатурада оқу жылына 847 мың теңгені құрайды. Одан әрі, магистратура (Денсаулық сақтау саласында) – 945 100 теңге. Резидентура – 1 196 160 теңге. Докторант болу үшін 1 667 600 теңге төлеу керек.

Елордалық "Астана медицина университеті" КЕАҚ-да прейскурант 2019 жылғы қыркүйекте бекітілді.

"Жалпы медицина" мамандығы, 1-3 курс – 880 мың теңге, 4-7 курс – 915 мың теңге (2017 жылдан кейін түскен). Магистратурада оқу 950 мың теңгеге, МВА магистрін даярлау 2 млн теңгеге түседі. Резидентураға оқуға 1-2 курстан – 1 млн теңге, 3 курсқа 970 мың теңге бөлу керек. PhD докторы атағын алу үшін 1 850 мың теңге төлеуге тура келеді.

"Қазақстан-Ресей медицина университеті" МЕБМ-да 2020-2021 оқу жылына арналған прейскурант біршама қарапайым.

"Жалпы медицина" мамандығы 1-2 курс – 750 мың теңге, 3 курс-700 мың теңге, 4-5 курс – 609 мың теңге. Интернатура - 850 мың теңге. Резидентура - 1 млн теңге. Магистратура - 780,5 мың теңге.

2020-2021 оқу жылына арналған "Қарағанды медицина университеті" КЕАҚ оқу құны да осындай. "Жалпы медицина" мамандығы 1-2 курс – 875 мың теңге, 3 курс – 830 мың теңге, 4 курс – 795 мың теңге, 5 курс – 770 мың теңге, 6-7 курс – 730 мың теңге. Магистратура (жаңа қабылдау) - 800 мың теңге. Резидентура (жаңа қабылдау) – 1 230 мың теңге. Докторантура (жаңа қабылдау) – 1 700 мың теңге.

"М. Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті" КЕАҚ-да да 2020-2021 оқу жылына арналған оқу құны осы деңгейде.

"Жалпы медицина және стоматология" мамандығы 1-5 курс 750 мың теңге, 6-7 курста Жалпы дәрігерлік практика - 800 мың теңге. Резидентура және магистратура – 850 мың теңге. Докторантура - 1 445 мың теңге.

"Семей Медицина Университеті" АҚ-да 2020-2021 оқу жылына арналған бағалар да осындай. 1-3 курс аралығында оқыту - 800 мың теңге, 4-7 курс аралығында - 609 мың теңге болады. Резидентура - 1,1 млн теңге. Магистратура - 1 млн теңге. Докторантура - 1,9 млн теңге.

"Қазақ медициналық үздіксіз білім беру университеті" АҚ прейскуранты 2019-2020 оқу жылына арнап ұсынылған. Жалпы медицина бойынша білім алу 777 888 теңгені құрайды. Интернатурада оқу да сонша тұрады. Магистратура (бейінді бағыт) - 820 мың теңге. Резидентура - 815,5 мың теңге. Докторантура - 820 мың теңге.

Жоғары оқу орындарында офтальмолог-дәрігерлерді тек бакалавриатта ғана емес, бір жерлерде резидентурада ғана және одан жоғары жерлерде оқытады.

Айта кетейік, Қазақстандағы офтальмологтардың жалақысы, бос жұмыс орындарының мәліметтеріне сәйкес, ең төменгі 42 500 теңгеден басталып, 500 мың теңгеге дейін барады. Орташа есеппен көз дәрігерінің жалақысы 100-200 мың теңге аралығында..

Байырғы мәселелер

2015 жылы "ҚазҰМУ Хабаршысы" журналында "офтальмологиядағы кадр мәселелерін шешудің жолдары" атты мақала жарияланды.

Мақала авторлары Алматы қалалық емханаларының 30 офтальмологынан сұрау жүргізді.

"Қазақстанның офтальмологиялық қызметінің негізгі проблемаларының бірі БМСЖ деңгейінде кадрлар тапшылығы болып табылады. Мәселен, емханаларда кадр тапшылығы ел бойынша 158 ставканы құрайды. Ауылда офтальмологтардың тек 20%-ы ғана жұмыс істейді, балалар офтальмологтарының тапшылығы 63%-ды құрайды. Қалаларда дәрігерлердің негізгі бөлігі емханаларда емес, оптикалар мен жеке орталықтарда шоғырланған", - деп жазады зерттеушілер.

Сауалнама нәтижелері бойынша респонденттердің 46,7%-ы офтальмологтардың жетіспеушілігі кәсіби өсудің болмауымен байланысты деп жауап берді. Респонденттердің тағы 36,7%-ы дәрігерлердің жетіспеушілігін төмен жалақымен байланыстырады..